Zofia Jagiellonka urodziła się 13 lipca 1522 r. w Krakowie jako trzecie dziecko Zygmunta
I Starego i Bony Sforzy. Wychowywana była na Wawelu wraz z dwoma młodszymi
siostrami Anną i Katarzyna. Była niezwykle utalentowana, szybko opanowała język
włoski i łacinę, lubiła czytać, interesowała się także nauką i sztuką.
Po 1548 r. wskutek konfliktu Bony z Zygmuntem II Augustem zamieszkała z matką i
siostrami na Mazowszu. W 1556 r. poślubiła 66 letniego wdowca Henryka II Młodszego,
księcia brunszwickiego.
Para książęca mieszkała w Wolfenbüttel. Małżeństwo nie doczekało się potomstwa. Księżna była bardzo dobrą administratorką dóbr i wykazywała dużą zapobiegliwość o finanse. Jej zamożność była powszechnie znana.
Po śmierci męża w 1568 r. Zofia przeniosła się do swoich dóbr oprawnych w Schöningen . Popadła w konflikt majątkowy z pasierbem Juliuszem, zakończony ugodą w 1572 r. Nadal brała czynny udział w życie kulturalnym . Podróżowała, kolekcjonowała obrazy i zgromadziła pokaźny księgozbiór, liczący 400 – 500 dzieł, w tym wiele polskich.
Księgozbiór ten stał się podstawą Herzog August Bibliothek, którą założył jej pasierb
Juliusz.
W 1570 r. przeszła na luteranizm i stała się jedyną luteranką wśród Jagiellonów.
Zmarła 28 maja 1575 r. w Schöningen i została pochowana w kościele Najświętszej Marii
Panny w Wolfenbüttel.
A. Domalanus
Korespondencja Izabela Gass.
