Od dawna wiadomo było, że Włochy są krajem najbardziej zanieczyszczonym w Europie i najnowsze dane publikowane przez Legambiente potwierdziły to.
Co rodzi poważne pytania dotyczące zrównoważonego rozwoju i zdrowia publicznego. Dane publikowane co roku przez władze odpowiedzialne za ochronę środowiska potwierdzają, że sytuacja nie wykazuje oznak poprawy, a nawet więcej, poziom zanieczyszczeń wydaje się stale rosnąć co jest bardzo niepokojące. Niestety ten smutny rekord najbardziej zanieczyszczonego obszaru w Europie należy do Doliny Padu, rozległego obszaru położonego w środkowo-północnych Włoszech, obejmującego części takich regionów jak Lombardia,Friuli-Wenecja Julijska,Veneto, Emilia-Romania i Piemont. Poziom zanieczyszczenia powietrza jest tutaj rekordowy, a stężenia PM10, PM2,5 i ozonu znacznie przekraczają dopuszczalne wartości określone przez Europejską Agencję Środowiska (EEA) . Te toksyczne cząstki występujące w powietrzu nie tylko zagrażają zdrowiu ludzi, ale również zagrażają równowadze całego ekosystemu. To właśnie Dolina
Padu we Włoszech jest jednym z motorów gospodarczych tego kraju dzięki intensywnej industrializacji. W dolinie Padu istnieją warunki, które umożliwiły rozwój niemal wszystkich rodzajów działalności gospodarczej. Główne gałęzie przemysłu na tym obszarze to: przemysł spożywczy, motoryzacyjny, tekstylny oraz branże produkujące meble i sprzęt AGD dzięki również swemu ukształtowaniu charakteryzującym się bardzo łatwymi szlakami komunikacyjnymi. Jednak to bogactwo oraz charakterystyka tego regionu wiąże się z bardzo wysokimi kosztami dla środowiska. Znajdujące się na tym obszarze zakłady przemysłowe wraz ze spalinami pojazdów i cząsteczkami powstającymi w procesach produkcyjnych przyczyniają się do powstawania słynnych
drobnych cząstek. Cząsteczki te, znane również jako
PM2,5 , mogą przedostać się do płuc i krwi, powodując choroby układu oddechowego, układu krążenia i inne poważne problemy zdrowotne. Oprócz ogromnej obecności zakładów przemysłowych, należy wziąć pod uwagę
szczególne ukształtowanie geograficzne Doliny Padu. Region ten to w rzeczywistości duży basen, przez który przepływa
rzeka Pad, otoczony górami, które utrudniają wymianę powietrza, sprzyjając gromadzeniu się zanieczyszczeń które pozostają uwięzione tworząc „efekt cieplarniany”. Warunki pogodowe odgrywają wówczas kluczową rolę: brak wiatru i częste zimowe mgły zapobiegają rozprzestrzenianiu się substancji zanieczyszczających, co
dodatkowo pogarsza jakość powietrza.Miasta Doliny Padu znajdują się tym samym w czołówce europejskich rankingów zanieczyszczenia powietrza.
Mieszkańcy takich obszarów jak
Cremona,
Padwa i
Vicenza
oddychają powietrzem, które często nie spełnia minimalnych poziomów bezpieczeństwa ustalonych przez WHO. Według Europejskiej Agencji Środkowiska to właśnie Cremona należy do miast o najgorszej jakości powietrza. Stanowi to poważny problem zdrowia publicznego, mający bezpośrednie konsekwencje dla jakości życia i jego długości. Problem zanieczyszczenia powietrza rozciąga się na inne miasta w północnych Włoszech, takich jak: Mediolan i Turyn które należą do najbardziej uprzemysłowionych miast w tym kraju i w znacznej mierze przyczyniają się do emisji szkodliwych gazów i wraz z Genuą tworzą słynny Trójkąt Przemysłowy czyli obszar w którym produkcja przemysłowa jest bardzo wysoka przyczyniając się w znacznym stopniu do zanieczyszczenia powietrza.
Zanieczyszczenie to nie tylko kwestia fabryk i ruchu drogowego. W ostatnich latach kluczową rolę odegrały także zmiany klimatyczne które spowodowały ocieplenie powietrza i wód morskich, gorętsze i bardziej suche lata oraz zimy z mniejszą ilością opadów, te zmiany pogarszają sytuację, ograniczając zdolność środowiska do samooczyszczania i poprawy jakości powietrza.Zanieczyszczenie powietrza ma niszczycielski wpływ na zdrowie człowieka.
Drobne cząsteczki
są
szczególnie niebezpieczne, ponieważ wdychane mogą powodować uszkodzenia układu oddechowego i sercowo-naczyniowego, przyczyniając się do rozwoju chorób przewlekłych, takich jak
astma,
zapalenie oskrzeli i
zawały serca . Według kilku badań długotrwałe narażenie na te substancje może być również powiązane ze zwiększonym ryzykiem
raka i innych śmiertelnych chorób.
ludności zamieszkującej najbardziej dotknięte obszary konsekwencje są wymierne: wzrost liczby dni chorobowych, wizyty na izbach przyjęć z powodu problemów z oddychaniem i, niestety, także przedwczesna śmiertelność. Co więcej, zanieczyszczenie powietrza wpływa również na otaczające środowisko, przyczyniając się do utraty różnorodności biologicznej i degradacji lokalnych ekosystemów.
Ograniczenie zanieczyszczeń w Dolinie Padu i innych krytycznych obszarach Włoch jest złożonym, ale koniecznym wyzwaniem. Wymaga to poważnego zaangażowania oraz interwencji ze strony władz, ale także w dużej mierze zależy od zmiany codziennych nawyków obywateli. Promowanie korzystania z transportu publicznego, inwestowanie w czyste technologie i promowanie zrównoważonej mobilności to podstawowe kroki w kierunku poprawy jakości powietrza i ochrony zdrowia wszystkich ludzi.
Chociaż instytucje pracują nad znalezieniem długoterminowych rozwiązań, ważne jest, aby każdy z nas dołożył wszelkich starań, aby powietrze, którym oddychamy było czystsze. Wspólna walka z zanieczyszczeniami to nie tylko walka o przyszłość naszej planety Ziemi ale przede wszystkim jest pilną koniecznością naszej teraźniejszości.
Anna Dorota Więckowska
