Loreto i Ankona przygotowują się do przyjęcia Polovers Days 2024, specjalnej edycji dni przyjaźni polsko-włoskiej promowanych przez miłośników Polski. Po sukcesie odniesionym w Maceracie przez renomowanego pianistę z Warszawy Wojciecha Świętońskiego podczas wernisażu wystawy „Vis-à-vis” w Palazzo Buonaccorsi, bogaty program Polovers Days jest zaplanowany na dni 17 i 18 lipca, aby uhonorować „chłopaków generała Andersa”, czyli żołnierzy, oficerów i sanitariuszki 2. Korpusu Polskiego, którzy latem 1944 roku wyzwolili Marche.
.
.
W tym roku obchodzimy 80. rocznicę przejścia frontu przez nasz region podczas II wojny światowej, a z okazji oficjalnych uroczystości organizowanych przez UdsKiOR (Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych) i Ambasadę Polski w Rzymie we współpracy z gminami Loreto i Ankona, Polovers oddadzą hołd pamięci i wdzięczności tym, którzy walczyli bohatersko i bezinteresownie „za naszą i waszą wolność” podczas kampanii włoskiej, nawet za cenę własnego życia.
.
.
Program uroczystości:
17 lipca – Loreto
Rozpoczynamy w środę, 17 lipca, w Loreto na Polskim Cmentarzu Wojskowym (jednym z czterech we Włoszech), gdzie spoczywa 1112 polskich żołnierzy. O godz. 18:00 odbędzie się uroczysta Msza św. za poległych żołnierzy 2. Korpusu Polskiego, z apelem pamięci, ceremonią nadania odznaczeń i składaniem wieńców, w której wezmą udział przedstawiciele najwyższych władz cywilnych, wojskowych i religijnych. W uroczystościach weźmie udział również córka generała Anna Maria Anders, a także ostatni stulatkowie, weterani z całego świata, by oddać hołd swoim towarzyszom broni.
O godz. 20:15 na scenie ustawionej na Belvedere przy Porta Marina, naprzeciwko pomnika papieża Św. Jana Pawła II, TPE – Towarzystwo Projektów Edukacyjnych wraz z Konsulatem Honorowym Polski w Ankonie i Polovers zaprezentują koncert na fortepian i smyczki „Sonata Liberationis”, utwór muzyczny dedykowany wyzwoleniu Ankony 18 lipca 1944 roku przez wojska polskie, skomponowany przez Artura Tomasza Tomackiego i wykonany premierowo przez wyjątkowy zespół w składzie: Marianna Humetska (fortepian, Lwów), Krzysztof Wójtowicz (wiolonczela, Kraków), Anna Wójtowicz (skrzypce, Kraków), Paweł Wójtowicz (skrzypce, Kraków) oraz Piotr Augustyn (altówka, Kraków). Wstęp wolny.
Po koncercie, Polovers przeniosą się do Sanktuarium Świętego Domku w Loreto, gdzie przywitani przez Arcybiskupa Prałat Fabio Dal Cin, oddadzą hołd Matce Boskiej Loretańskiej, która podczas pandemii trzy lata temu pobłogosławiła ich inicjatywę w Muzeum Papieskim Pałacu Apostolskiego.
.
.
Dzień zakończy się wyjątkowym momentem otwartym dla wszystkich przybyłych na placu przed Bazyliką Matki Bożej. Przedstawiciele Stowarzyszenia Polaków we Włoszech spotkają się, by tańczyć z przyjaciółmi, turystami i publicznością, majestatyczny polonez, zgodnie z tradycją XVI wieku, który również w ubiegłym roku zapoczątkował Polovers Days w Maceracie.
18 lipca – Ankona
18 lipca przypada rocznica bohaterskiego zdobycia Ankony po krwawych bitwach nad rzeką Chienti i w Filottrano, gdzie zginęło ponad 400 osób, zarówno wojskowych, jak i cywilnych. 2. Korpus Polski, dowodzony przez generała Władysława Andersa, odegrał kluczową rolę w wyzwoleniu Marche w 1944 roku. Podczas kampanii włoskiej korpus liczył około 55 tysięcy ludzi, w tym około 1500 kobiet w służbach pomocniczych. Żołnierze ci byli głównie polskimi obywatelami aresztowanymi przez NKWD i deportowanymi do sowieckich łagrów, a następnie uwolnionymi na mocy umowy Sikorski-Majski z 1941 roku. Po rozpoczęciu operacji Barbarossa wielu z nich zostało zwolnionych i utworzyli nowo powstałą armię polską, która dołączyła do Aliantów, do działań wojennych na Morzu Śródziemnym.
Zdobycie stolicy regionu, Ankony przez Polaków było kluczowe w wojnie o wyzwolenie, podobnie jak często wspominana bitwa o Monte Cassino, ponieważ strategiczne znaczenie portu dla zaopatrzenia umożliwiło dalszy postęp Aliantów na północ Włoch.
.
.
Rankiem o godz. 9:30 przy udziale najwyższych władz, stowarzyszeń kombatanckich, wojskowych i partyzanckich odbędzie się ceremonia upamiętniająca 80. rocznicę wejścia polskich wyzwolicieli przez Porta Santo Stefano, połączona ze składaniem wieńców również przy pobliskim pomniku Ułanów Karpackich, odsłoniętym dwa lata temu.
Po południu od godz. 17:45 na Stadionie Dorico przy Viale della Vittoria rozbrzmiewać będą echa wielkiej Polskiej Parady sprzed 80 lat. Najpierw odbędzie się inauguracja wystawy historyczno-ikonograficznej „Generał z nieludzkiej ziemi”, opowiadającej o epopei generała Andersa i 2. Korpusu Polskiego oraz ich niezwykłym wkładzie w wyzwolenie Włoch. W ramach tego wydarzenia rozdane będą również kopie prestiżowego dwujęzycznego katalogu przygotowanego przez TPE we współpracy z Polovers. Wystawa i koncert w Loreto są częścią projektu finansowanego ze środków polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Będą także obecni rekonstruktorzy w oryginalnych mundurach i jeepach z Akademii Oplologii i Militariów.
W pobliskim punkcie informacyjnym wojska włoskiego, przygotowanym przez personel Dowództwa Wojskowego „Marche”, zainteresowani będą mogli uzyskać wszelkie wiadomości na temat możliwości zawodowych oferowanych przez armię, ze szczególnym uwzględnieniem naboru ochotników na jeden rok służby (VFP1).
Następnie o godz. 18:30 odbędzie się emocjonujący koncert Orkiestry Reprezentacyjnej Wojska Polskiego, która wykona międzynarodowy repertuar marszów wojskowych oraz tradycyjnych utworów polskich i włoskich wzdłuż alei Viale della Vittoria aż do Pomnika Poległych na Passetto, skąd roztacza się malowniczy widok na Adriatyk i Monte Conero.
Dzień zakończy się wspaniałą muzyką dzięki dwóm występom zorganizowanym przez Instytut Polski w Rzymie, we współpracy z Konsulatem Honorowym Rzeczypospolitej Polskiej w Ankonie i AIPNM, jak zwykle w ramach Ancona Jazz Summer Festival 2024. O godz. 19:00 Silvia Manco na fortepianie/śpiew rozpocznie recital „Ella in heaven” inspirowany poezją Wisławy Szymborskiej (Nobel 1996), natomiast o godz. 21:30 wystąpi O.N.E. Quartet, zespół kobiecy o bardziej współczesnym brzmieniu, z włoską perkusistką Francescą Remigi.
Podczas Polovers Days będzie można nabyć przypinki: czerwone maki, zaprojektowane przez Szkołę Języka i Kultury „Anders” w Marche i Umbrii na pamiątkę bitwy o Monte Cassino, a dochód z ich sprzedaży zostanie przeznaczony na wsparcie Stowarzyszenia Polsko-Włoskiego w Marche.
Miłośnicy słodkości będą mogli skosztować w barach, piekarniach i cukierniach w Ankonie le polacche – polskie rogaliki z oryginalnego przepisu – croissantów z ciasta francuskiego z warstwą pasty migdałowej, polanych cienką polewą cukrową, które można zjeść tylko w Ankonie, dzięki mistrzom cukierniczym Foligni, Giuliodoro i Santini, którzy przechowują oryginalny przepis z piekarni wojskowych z lat 40. w obecnym Piazza Pertini.
Polovers Days to wyjątkowa okazja do świętowania historycznej przyjaźni między Włochami a Polską, pamiętając o ofiarach polskich żołnierzy podczas II wojny światowej. Oprócz oficjalnych obchodów, z serią wydarzeń kulturalnych, w tym fotografii, muzyki i duchowości, rzemiosła i sztuki cukierniczej, tańca i koncertów. Wszystkie informacje i aktualności znajdują się na polovers.it oraz na stronach społecznościowych Polovers Days 2024 w Loreto i Ankonie.
Projekt promowany przez:
Polovers® – Miłośnicy Polski Honorowy Konsulat Rzeczypospolitej Polskiej w Ankonie ANDERS Szkoła Języka i Kultury Polskiej w Maceracie, Perugii i Ankonie
AIPNM Stowarzyszenie Polsko-Włoskie w Marche
Partnerzy:
TPE Società Progetti Educativi
Patronaty:
Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Rzymie
Konsulat przy Ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej we Włoszech
Polski Instytut w Rzymie IPN
Instytut Pamięci Narodowej w Polsce
Stowarzyszenie Polaków we Włoszech
Rada Regionalna – Zgromadzenie Legislacyjne Marche
Gmina Loreto
Gmina Ankona
Prałatura Świętego Domku w Loreto
ANCI Marche
ANCR Stowarzyszenie Kombatantów i Weteranów Federacja Macerata
Portal Polacy we Włoszech
.
.
Tekst Mauro Radici, www.polovers.it
