Triest, najbardziej wysunięty na północ port Morza Adriatyckiego, znajduje się w północno-wschodniej części Włoch zaledwie kilka kilometrów od granicy ze Słowenią. Miasto jest stolicą regionu autonomicznego Friuli-Wenecja Julijska, leży między półwyspem włoskim a półwyspem Istria.
Szczególnie dogodne położenie miasta umożliwiało dobrą komunikację pomiędzy krajami Europy Środkowej. Dynamiczny rozwój, jaki miasto przeszło w XIX wieku dzięki swojemu „wolnemu portowi”,przyczynił się do rozbudowy miasta. Przeprowadziło się tu wielu robotników z Włoch oraz wielu biznesmenów z całej Europy i w ciągu ubiegłego stulecia populacja wzrosła z kilku tysięcy do ponad 200 tysięcy mieszkańców.
Nowe i stare
Na pierwszy rzut oka miasto wydaje się być niewielkie, jednak jest ono bardzo zagęszczone, także centrum miasta jest nieduże, natomiast obrzeża rozciągają się kilometrami wzdłuż wzgórz i wybrzeża. Tam powstała nowa aglomeracja miejska, nowe osiedla, fabryki i porty, które nadają Triestowi charakter miasta przemysłowego.
Natomiast starówka jest bardzo świetnie utrzymana i oświetlona z pięknymi fasadami budynków i przyciąga turystów miłą atmosferą. Przejście ulicami starego miasta jest dozwolone tylko dla pieszych, więc będzie tam spokojnie z dala od ruchliwej ulicy.
Miasto nie jest nawiedzane przez turystów, nawet w sierpniu można tu spokojnie zwiedzać, jednak na głównej ulicy jest zawsze duży ruch, ponieważ jest to jedna z głównych tras wiodących do granicy ze Słowenią. Jeśli nie lubicie tłumów i to tutaj warto wybrać się na zwiedzanie, a wieczorem na pewno będzie przyjemnie spacerować po mieście i podziwiać piękny zachód słońca, który chowa się za horyzontem morza. Najlepiej można go obserwować z molo.
Tu dobrze zjesz
W rozmowie z tutejszymi ludźmi dowiedziałam się, że niemal w każdej restauracji zjemy dobrze, nikt nie ośmieli się podać tu czegoś źle przyrządzonego, a jeśli takie danie trafi do rdzennego mieszkańca, ten po prostu odniesie talerz i wyjdzie z lokalu mówiąc, że takiego świństwa nie będzie jadł. Dlatego zwraca się tu szczególną uwagę by kuchnia była dobra. Hitem gastronomicznym jest tu słoweńska „ljublianska” – ogromny kotlet z mięsa z dodatkiem szynki czy warzyw, wszystko razem smażone w panierce niczym wielki kotlet.
Tutejsze smaki na pewno przypadną wam do gustu, a niektóre potrawy są podobne do polskich dań, jak np La Jota, zupa podobna do naszego kapuśniaku. To jedno z najbardziej typowych dań kuchni triesteńskiej, zupa z kiszonej kapusty, ziemniaków i fasoli doprawiona wieprzowiną. Także Patate in tecia – ziemniaki smażone z cebulą i boczkiem, czy Gnocchi di pane, czyli chlebowe kluski, gulasz, oraz dania rybne.
Ruch na ulicy
Ulice starego miasta są przeważnie jednokierunkowe, kręte pod górę i w dół, niełatwo jest poruszać się tu autem i niełatwo jest znaleźć miejsce do zaparkowania. Dlatego mieszkańcy bardzo chętnie poruszają się skuterami, a rowerów prawie nie zobaczymy.
Same centrum miasta jest zadbane, jednak już na wzgórzach starego miasta zobaczymy szare opuszczone budynki i nierówne drogi.
Co warto zobaczyć
1.Perełką miasta jest główny plac Piazza Unità – największy plac w Europie z widokiem na morze. Przepiękny, zwłaszcza wieczorami, kiedy zapalą się światła. Na placu znajduje się Fontana dei Continenti, reprezentowana przez cztery główne rzeki: Ganges, Missisipi, Dunaj i Nil.
2.Il Borgo Teresiano. Uporządkowana dzielnica z Canal Grande w centrum, która pozwalała na sprowadzanie towarów z morza bezpośrednio do miasta. Najlepszym sposobem na obserwację kanału jest Ponte Rosso, na którym od wieków odbywa się kolorowy targ owoców, warzyw i kwiatów. Otoczenie panoramy stanowi największy kościół w Trieście, Sant’Antonio Nuovo. Dziś Borgo Teresiano jest jednym z najbardziej odwiedzanych miejsc w mieście powstało tu wiele kawiarni, restauracji i sklepów.
3. Katedra La Cattedrale di San Giusto a Trieste To najważniejszy kościół w Trieście. Znajduje się na wzgórzu o tej samej nazwie z widokiem na miasto. Kościół powstał w wyniku połączenia kościoła Santa Maria z kościołem pod wezwaniem San Giusto, w latach 1302-1320.
4.Zamek Castello di San Giusto.Tuż obok katedry znajduje sie zamek 1468 ,w którym znajduje się muzeum broni średniowiecznej . Zamek można zwiedzić od godz.10 do 19.00 , wstęp 5 euro.
5.Arco di Riccardo .W drodze na zamek San Giusto napotkamy łuk Riccardo. Według niektórych źródeł Łuk Riccardo jest jedną z rzymskich bram Triestu z I wieku p.n.e. ,prawdopodobnie był wybudowany za cesarza Oktawiana Augusta w latach 33-32 p.n.e. Formy dekoracji architektonicznej pozwalają datować obecną formę łuku w epoce klaudyjsko-nerońskiej lub być może flawijskiej (50-75 n.e.)
6.Teatr Teatro Romano Teatr (I-II w.n.e.), przeznaczony był dla 3500 widzów, został zbudowany prawie w całości z muru, z wyjątkiem sceny, która była wykonana z drewna.
Zidentyfikowana już w 1814 roku przez Pietro Nobile dzięki nazwie wioski, która wzniosła się powyżej, Rena Vecia (Stara Arena) jednak została ujawniona dopiero w 1938 roku po poważnych pracach rozbiórkowych i przebudowie miejskich budynków.
Posągi i nagrobki, które zdobiły teatr, znajdują się obecnie w Ogrodzie Lapidarnym (Muzeum Miejskie Historii i Sztuki)
7.Piazza della Borsa. Elegancki plac ,który niegdyś był ośrodkiem lokalnych interesów. Na placu znajduje się pomnik cesarza Leopolda I i fontanna Neptuna.
8.Schody Sacala dei giganti . Znajdują się pomiędzy Piazza Goldoni i Via del Monte – są to imponujące i strome schody, które łączą bijące serce miasta z jego szlakami komunikacyjnymi, sklepami i klubami ze wzgórzem San Giusto . Zostały wybudowane w 1907 roku dzięki projektowi rodziny Berlam, znanej rodziny architektów z Triestu. W stylu neoklasycystycznym Scala dei Giganti jest wysoka i biała z podwójną konstrukcją rampy, a także jest ozdobiona niszami i posągami, fontannami i małymi punktami widokowymi.
9.Schody Scalinata delle Medaglie d’Oro , a nad nimi kościół Santa Maria Maggiore i San Silvestro
Barokowy kościół został zbudowany w XVII wieku przez firmę jezuitów i od 1922 roku zarządzany przez franciszkanów. Kościół znajduje się przy via del Collegio, u podnóża wzgórza San Giusto
10.Il Castello di Miramare a Trieste .Szczególnie polecam ten piękny zamek wraz z ogrodami i posiadłością . Zamek został oddany do użytku w 1850 roku przez arcyksięcia Ferdynanda Maksymiliana Habsburga gdzie mieszkał wraz z żoną Carlottą z Belgii. Zamek z widokiem na morze i otaczajacą zielenią był idealnym miejscem dla arcyksięcia, doświadczonego marynarza i miłośnika botaniki. Na terenie zamku znajduje się drugi niewielki zameczek gdzie para zamieszkała w oczekiwaniu na zakończenie budowy zamku głównego.
,,Miłosne gniazdo zbudowane na próżno” – tak Giosuè Carducci nazywa zamek Miramare w jednym z wierszy. W rzeczywistości Miramare nigdy nie stało się miłosnym gniazdem pary królewskiej, Maksymilian został zastrzelony w Meksyku. Carlotta oszalała po stracie męża, przez kilka lat mieszkała w sąsiednim, mniejszym zamku castelletto , aż w końcu wyjechała do Belgii.
Zwiedzanie zamku – co dziennie od godz. 9,00 do 19,00 /cena biletu 12 euro, natomiast zwiedzanie parku jest darmowe.
Ciekawostki
1.Miasto silnych wiatrów
Triest znany jest z wiatru Bora, który jest najbardziej gwałtownym i burzliwym wiatrem we Włoszech i w całym basenie Morza Śródziemnego, a także jednym z najlepiej zbadanych wiatrów na świecie. Często może wiać w porywach przekraczających 130 km/h. Chłodny suchy i porywisty wiatr katabatyczny , wieje ze szczególną intensywnością w kierunku Adriatyku Górnego i Środkowego oraz niektórych sektorów Morza Egejskiego, przy silnych spadkach barycznych między kontynentem a morzem. Powstaje najczęściej zimą, gdy nad lądem tworzy się ośrodek wysokiego ciśnienia, a nad morzem przeważa ciśnienie niskie. Istnieje nawet museum poświęcone Bora Magazzino dei Venti, siedziba Museo della Bora.
2. Właśnie tu wynaleziono karnawałowe konfetti
Triest to miejsce powstania konfetti. Zostały wynalezione w 1876 roku przez bardzo młodego Ettore’a Fenderla, który przejdzie do historii jako inżynier ściśle związany z fizyką jądrową.
Kiedy miał czternaście lat, podczas karnawału, parada przeszła obok jego domu, a on, który był zbyt biedny, aby kupić używane w tym czasie confetti czy płatki róż, postanowił wyciąć małe kawałki papieru, aby rzucić je dla uczczenia parady masek.
3. Kawa
Triest od wieków był bardzo związany z handlem kawą, także dzięki dominacji Habsburgów i wpływom środkowoeuropejskim. W mieście znajduje się kilka wiekowych kawiarni, których nie można przegapić, takich jak np. Caffè degli Specchi.
Poza tym kawy w Trieście mają bardzo szczególne nazwy. Kawa espresso nazywana jest ,,caffe nero,, czyli czarna kawa , caffe macchiato to „capo”, cappuccino to „caffellatte”, a jeszcze inna to „gocciato”, kawa z kroplą mlecznej pianki na środku filiżanki.
Korespondencja: Aneta Malinowska – autorka stron https://arte-4-you.com/
Polacy z Bolonii i okolic i Aneta Malinowska – fotografie, pittura
